Dedikim

[:nl]Loop ik ineens in een worstenfabriek in Korça. Plastic jas aan, blauwe hoezen over mijn schoenen, haarnetje, mondkapje. En niet alleen ik, maar acht tieners staan met mij gebogen over bakken met gemalen vlees, we steken ons hoofd om de hoek van de koelruimte, we zien hoe de manshoge ovens worden schoongespoten.  Zojuist stonden we in de kamer van de directeur, die ons vertelde over de gang van zaken in de fabriek, zijn verhaal ondersteunend met beelden van de beveiligingscamera’s. (meer…)

[:nl]Na een jaar Albanië ben ik er verbaasd over hoezeer China nog een rol speelt in mijn gedachten en taal. Het is al 15 jaar geleden dat ik uit China terug ben gekomen naar Nederland. Maar ‘Plein van de hemelse vrede’ ligt op het puntje van mijn tong als ik wat over het Skanderbegplein wil vertellen. (meer…)

[:nl]Eén van de mannen die regelmatig samen koffie zitten te drinken onder aan mijn flat, bewaart tegenwoordig de krant voor mij. Dan kan ik de twee kruiswoordpuzzels (fjalëkryq) maken die erin staan. Eigenlijk zijn die puzzels nog veel te moeilijk, maar ik begin ze steeds meer door te krijgen. Het is een goede oefening om te spelen met de taal.

Die taal, tja. (meer…)

[:nl]Wat is het toch een boeiend stel, die collega’s van mij. Met grote ogen zitten ze me aan te kijken. Roddel maar raak, wat is dat nou voor opdracht? (meer…)

[:nl]Elke dag schrijf ik zeker vijf blogs. Gewoon in mijn gedachten, op de fiets, op kantoor, wandelend door de stad, op bezoek bij familie van gevangenen, in de winkel, in huis. Leuke situaties, een ketting van gedachten, taalontdekkingen, verbazing over Albanië of een gesprek met een collega. De meeste blogs komen niet op papier. En de enkeling die wel op papier komt, publiceer ik ook nog niet eens altijd. Mijn geschreven-maar-niet-gepubliceerde blogs vind ik saai of nietszeggend of ik twijfel over hoe ik dingen onder woorden moet brengen. Kortom, ik ben niet zo’n blogheld. (meer…)

[:nl]Aan de vrijwilligster van het gevangenisziekenhuis had ik gevraagd wat voor kerstgeschenken we aan de daar gedetineerde twintig vrouwen konden geven. Mijn taalschool wilde namelijk ook bijdragen aan het gevangeniswerk door cadeautjes te maken die ik kon uitdelen bij de kerstviering. De vrijwilligster zei, op mijn vraag waar de meeste behoefte aan was: Maandverband! Ik aarzelde of ik dat aan de studenten van de taalschool zou vragen. Uiteindelijk heb ik heb om spulletjes als shampoo, zeep en tandpasta gevraagd, en ben ik zelf maandverband gaan halen. (meer…)

[:nl]Gisteren stapte ik het cafeetje binnen onder aan mijn flat om even met Eda bij te kletsen. Ik had een grote bos prei onder mijn arm en een tas vol groente en fruit. We kregen het over koken en eten, en toen twee andere mannen zich in het gesprek mengden, kwamen we op allerlei traditionele gerechten. De ene man vroeg of ik al eens pulë me qull gegeten had. Pulë is kip, maar qull? Ze kregen qull niet uitgelegd, maar Google Translate bood uitkomst. Qull is pap. Nu kon ik me niks verrukkelijks voorstellen bij kip met pap, maar vooruit, ik vroeg toch waar je dat kon eten. Omstandig werd geprobeerd me de weg te wijzen naar een restaurant voorbij het vliegveld, op een kruising en dan even naar links en dan rechts een hoog gebouw en dan… Maar Eda zei kordaat: “Morgenavond om half 6 heb ik hier pulë me qull, dan kom je eten.” (meer…)

[:nl]

Ook al is het half oktober, de luchtplaats van de gevangenis net buiten Tirana ligt te bakken in de zon. De lucht staat strakblauw boven de betonnen gebouwen en de hekken met rollen prikkeldraad erop. Voor me staat een podium, naast me zit een aantal vrouwen uit de vrouwengevangenis. Ze zien er op hun paasbest uit in traditionele Albanese danskledij, want ze komen in deze gevangenis tijdens een officiële gelegenheid een optreden verzorgen met Albanese volksdansen. Er zitten nog meer gasten en hoogwaardigheidsbekleders in de buurt, en achter en naast ons zo’n honderdvijftig mannen die dit huis van bewaring bevolken. De muziek begint, de bewaakster doet een stapje opzij en de vrouwen lopen naar voren. (meer…)

[:nl]De reisgids geeft zoveel leuke informatie over mijn stad, dat ik besloten heb op vrije dagen steeds een onbekende plek op te zoeken. Ik begin bij het opengestelde huis van een piktor, een schilder. Ik word alleen gelaten in de ruime woonkamer die vol schilderijen hangt. Vanaf de open galerij zijn de hoog opgehangen kunstwerken te zien. Ik geniet. Vanuit de hal voeren de schilderijen me een trap op naar boven. Ik zoek naar waar het tentoongestelde ophoudt, maar het lijkt er allemaal bij te horen. Tot ik ineens door een open deur een slapende figuur op bed tot leven zie komen en het Einsteinachtige hoofd van het zelfportret beneden me verschrikt aankijkt. Ik sluip “sorry” mompelend de trap weer af. (meer…)

[:nl]De hitte van de dag is samengebald in de kleine kerk. Het verhindert het publiek niet om het concert te bezoeken. Shtatet Fjalet e Fundit te Krishtit ne Kryq – De zeven laatste woorden van Christus aan het kruis, van Haydn. Het strijkkwartet legt de laatste hand aan de voorbereidingen, mensen lopen heen en weer, camera’s worden geïnstalleerd. Een viool zet in en vult het kerkje. Langzaamaan verdwijnt voor mij de omgeving met wapperende waaiers en programmablaadjes, gepraat en geloop, en is er alleen nog de muziek, de woorden en de ochtend in de gevangenis. Als de tanden van een rits voegen ze ineen. (meer…)